Miejskie wojny. Część II: Sojusznicy

Jak sobie radzić z reklamowym bandytyzmem w naszych miastach? Jak się pozbyć tej stonki, tej szarańczy, te epidemii?  Oto kilka sposobów.
1. Zatrudnić Gilberto Kassaba. Kassab to burmistrz Sao Paulo. Pięć lat temu, po wygranych wyborach postanowił dokonać czegoś, czego nie udało się jeszcze nikomu i nigdzie na świecie: całkowicie zlikwidować reklamy w mieście. Te duże i te małe. Na autobusach i na elewacjach budynków, na dachach i na płotach. I co się okazało?

Udało mu się!!! Magistrat przyjął cykl nowych przepisów pod wspólnym hasłem „Czyste miasto”. Właścicielom nośników reklam dano 90 dni na likwidację reklam, a po przekroczeniu tego terminu surowo karano mandatami (nawet do 4,5 tys. dolarów za każdy dzień zwłoki. No i Sao Paulo zostało bez reklam! Wygląda to mniej więcej tak:fot. Lukaaz/ Wikimedia Commons
fot. Gaf.arq/Wikimedia Commons
Ale już słyszę te głosy, że w Polsce nawet legion Kassabów by nie wystarczył. A może jednak by ktoś spróbował? Panowie Prezydenci i Burmistrzowie. Który się odważy? Wdzięczność rodaków – bezcenna!!!
2. Egzekwować prawo. Okazuje się, że trzeba tylko chcieć, a paragraf zawsze się znajdzie. Władze Gdańska zapowiedziały ostatnio walkę z reklamą na Starym Mieście. Wprawdzie głównie z tzw. koziołkami, ale dobre i to. Tym bardziej, że jak podliczono, legalnie stoi ich tam 16, a nielegalnie – co najmniej setka. I okazało się, że ich właścicieli można ścigać z mocy art. 118 ustawy o ochronie zabytków. To akurat dość ryzykowna droga, albowiem miejski konserwator zabytków do zbyt aktywnych w tym zakresie nie należy i choć obiecywał porządki już 3 lata temu, to do dziś nic nie uczynił. Ale karać może też Straż Miejska na podstawie kodeksu wykroczeń, a konkretnie zapisu o nielegalnym zajęciu pasa drogowego. I to jest dobry pomysł. Zamiast czaić się z „suszarką” na kierowców niech zaczną wlepiać mandaty za te szkaradne reklamy.
3.Stanowić prawo. Tak, jak w Poznaniu, gdzie kilka dni temu nabrało mocy zarządzenie prezydenta miasta praktycznie eliminujące reklamy na nieruchomościach miejskich. Wprawdzie stanowią one tylko 10 proc. całej miejskiej tkanki, ale dobre i to. Tym bardziej, że przykład idzie z góry.
4. Wykorzystywać prawo. Reklamodawcy często wykorzystują luki w prawie, by postawić na swoim. Można z nimi walczyć tą samą bronią. Na przykład włączając jakiś obszar miasta do strefy tzw. parku kulturowego. Dotychczas na ów zabieg decydowały się głównie małe miasteczka w celu podniesienia swojej atrakcyjności turystycznej. Pierwszą metropolią, która poszła w ich ślady jest Kraków. Zapisem objęto całe Stare Miasto wraz z Wawelem. I słusznie, bo to, co się tam działo, niemal przypominało Warszawę. A w ramach parku kulturowego można np. całkowicie zakazać reklam. Ciekawe, jak ten eksperyment powiedzie się pod Wawelem? W każdym razie trzymam kciuki.
5. Lobbować. Powstaje coraz więcej stowarzyszeń, fundacji i organizacji społecznych walczących o jakość przestrzeni publicznej. W tym także o pozbycie się natrętnych reklam. Dzięki mądrej kampanii na portalach społecznościowych warszawski student Antoni Hryniewiecki najpierw pozbył się reklamy zasłaniającej okna jego mieszkania (wygrał z Toyota Bank!), a teraz rozwinął skrzydła zakładając na Facebooku stronę „Co ja pacze?” skupiającą wszystkich wkurzonych na wszechobecność reklam. Takie zatruwanie wizerunku firmom, które zawieszają miasto swoimi szmatami wymaga społecznej solidarności i wsparcia i jest pierwszym krokiem do dalszego organizowania się i stosowania już bardziej formalnych form nacisku na władze, które najchętniej bezradnie rozkładają ręce. Szczególnie w beznadziejnie rządzonej stolicy.
6. Partyzantka miejska. Nie, nie namawiam do łamania prawa. Ale wcale się nie zdziwię, gdy pewnego dnia okaże się, iż w tym czy innym mieście działa lokalna partyzantka, która potajemnie niszczy te wszystkie wielkoformatowe szpetoty. W tym przypadku powiedzenie iż „cel uświęca środek” miałoby swój prawdziwie głęboki sens. A o pierwszych tego typu próbach można poczytać TU.