Możemy im naskoczyć?

Z krótkiego wypadu do Krakowa wróciłem z mieszanymi uczuciami. Zbudowany i wkurzony. I cały czas nie mogę się zdecydować: czy bardziej zbudowany czy  bardziej wkurzony. A oba te skrajne stany wiążą się z jednym: z Kulturowym Parkiem. Pod Wawel zjechałem na dyskusję zorganizowaną pospołu przez Muzeum Narodowe i Krakowskie Biuro Festiwalowe.  Okazją była wystawa „Za-Mieszkanie” (pisałem o niej już na blogu) zaś pretekstem – moja książka „Wrzask w przestrzeni”. W tej mini debacie wzięły udział m.in. szefowa Muzeum – Zofia Gołubiew i dwie panie wiceprezydentowe Krakowa –Elżbieta Koterba i Magdalena Sroka, a wśród publiczności pojawił się m.in. wybitny architekt prof. Romuald Loegler. Ale to w sumie tytułem wstępu, bo miało być o czymś innym.

Otóż nie mogłem sobie darować okazji, by przespacerować się po Starym Mieście i popatrzeć jak też w praktyce sprawdzają się zapisy w Parku Kulturowym. Przypomnę, że pisałem o jego wprowadzeniu zarówno w „Polityce” papierowej, jak i na tym blogu w tekście „Nadciąga rewolucja”. Była to zatem taka kontrolna mini-wizytacja, w ponad trzy miesiące od ogłoszenia „godziny zero”.

Ogólne wrażenia – jak najlepsze. Odarte z setek (tysięcy) reklam, tablic, billboardów czy plansz, wypiękniało, ukazując w całej okazałości urok architektury. Czasami sobie myślę, że władze miasto powinny skupować te wszystkie zdejmowane reklamy, a następnie zgromadzić je w jednej wielkiej hali i pokazywać narodowi. Dopiero dotarłoby do głów, jak potężne było to czyszczenie.

Aliści od czasu do czasu pozostały jeszcze relikty dawnej reklamowej agresji. Oto na Floriańskiej nad jedną z bram atakuje wściekły artystycznie napis: Buty siedmiomilowe” z dopiskiem „Mamy dobre buty. A Ty?”. Ja? Ja to mam gulę jak widzę tę reklamę i w siedmiomilowych butach rad bym zwiewać gdzie pieprz rośnie.

Prawdziwy szok przeżyłem  jednak dopiero na Rynku Głównym. Już przy wejściu od ulicy Sławkowskiej w oczy rzuca się gigantyczna płachta zasłaniająca całą elewację budynku Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. I znowu buty, tym razem Reeboki. Muzeum należy do miasta i promuje jego walory. Miasto jest też sprawcą powołania parku kulturowego. O co więc chodzi z tą reklamą. Samobój? Prywata? W tym wypadku szpetota jest usprawiedliwiona – płachta zawisła na czas remontu elewacji kamienicy, co jest zgodne z prawem. Ale nie da się ukryć, że kłuje w oczy, oj kłuje.

Poza tym reszta zachodniej pierzei Rynku O.K. Idziemy dalej. Pierzeja północna – w porządku, ślicznie, wschodnia – bez zastrzeżeń. Spokojnie zmierzam ku końcowi spaceru po Rynku gdy nagle staję jak wryty. Nr 22!!! Znowu buty!  Zgrabne, obute nogi prężą się przez trzy piętra. Chętnie bym zgłosił obywatelski donos, ale okazuje się, że władze miejskie ów przypadek dobrze znają. Sypią się kara za karą, sprawa wylądowała w sądzie. I co? I nic. Właściciel kamienicy kpi sobie w żywe oczy ze wszystkiego: estetyki, prawa, społecznych oczekiwań, wezwań, a nawet zwykłej, podstawowej ludzkiej przyzwoitości. A gdy w końcu udało się usunąć jedną reklamę, natychmiast zawisła kolejna i karuzela z przepychankami ruszyła znowu w ruch. Bo wiadomo, że wiele wody upłynie w Wiśle, nim nakazy (po odwołaniach) znów się uprawomocnią. A pieniążki za reklamę bucików płyną nieprzerwanym nurtem. Podobno 100 tys. miesięcznie. A mandat? Maksymalnie 500 zł. Kpina.

Co najciekawsze,  z przeprowadzonego przeze mnie naprędce dochodzenia wynika, iż właścicielami kamienicy są ponoć… jacyś prawnicy  z Warszawy. Że z Warszawy – trudno, utrwalają stereotypy, ale że prawnicy?  Gdybym znał, to chętnie bym wypisał tu ich nazwiska wytłuszczoną czcionką z dopiskiem: „Pogarda – Bezczelność – Buta (butów)”. Ciekawe jak długo będą jeszcze wszystkim pokazywać ów gest Kozakiewicza. A swoją drogą namawiałbym mieszkańców Krakowa do społecznej akcji – bojkotujcie sieć sklepów Centro (z siedzibą w stolicy!), tak jak oni bojkotują Park Kulturowy.

Ale to nie koniec. Przez ostatnie dwa tygodnie żył Kraków innym aktem przebiegłości – barką na Wisłe. Zacumowała pod Wawelem jakieś 3 tygodnie temu. Jest gigantyczna (55 m. długości, trzy poziomy) i pełni funkcje restauracyjno-konferencyjne. A przy okazji doskonale burzy jeden z najładniejszych krakowskich widoków od strony Wisły na Wawel. Nic więc dziwnego, że oburzyły się solidarnie mieszkańcy i władze Krakowa, a miejski plastyk absolutnie nie zgodził się na cumowanie. Okazało się, że z prawnego punktu widzenia sprawa nie jest wcale prosta, a właściciel barki (tym razem nie Warszawiak, a mieszkaniec podkrakowskich Wawrzeńczyc) o dumnej nazwie „Stefan Batory” (król przewraca się w grobie) doskonale wykorzystał luki w przepisach. Trzeba było dwóch tygodni, by urzędnicy znaleźli prawne haki na barkę i skłonili „armatora” do odpłynięcia. Na razie przestawił się na drugi brzeg, więc coś czuję, że ta zabawa w kotka i myszkę wcale się nie skończyła, a jedynie trwa przegrupowywanie sił.

Nie było Parku Kulturowego, nie było kłopotu, a Stare Miasto migało sobie kolorami tysięcy reklam.  A teraz trzeba się użerać, bo zawsze znajdą się tacy, którzy powiedzą: „Mam się dostosować? Możecie mi naskoczyć”. Możemy?